Ο βαθμός της ανάπτυξης αυτού του τομέα στο Πήλιο παραμένει άγνωστος, γιατί δεν έχουμε τις ανάλογες πληροφορίες. Οι λιγοστές που υπάρχουν δίνουν μια εικόνα της καλλιέργειας - μάλλον μικρής - αυτής της τέχνης σε κάποια πηλιορίτικα χωριά. Στο Προμίρι λογουχάρη δραστηριοποιήθηκαν κατά τον 19ο αιώνα δυο χρυσοχόοι: Ο μαστρο - Κώστας Αθανασίου Χρυσοχόος (Α' μισό), που διατηρούσε εργαστήρι στο χωριό του, κατασκευάζοντας μεταξύ των άλλων, αργυρές επενδύσεις εικόνων και ιερά σκεύη της εκκλησίας, κι ο Θεόδωρος Γ. Χρυσοχού (Β' μισό του ίδιου αιώνα). Από τα γνωστά έργα του πρώτου είναι μια ασημένια επένδυση εικόνας του Προδρόμου (1 Μαΐου 1846) στον «Αϊ - Γιάννη» του νησιού Τρίκερι¹ και ένας ωραίος ασημένιος σταυρός (1875), που συνοδεύει τα εξαπτέρυγα στην «Παναγία» του Προμιριού². Μα και τα τελευταία, σύμφωνα με μια προμιριώτικη παράδοση, είναι έργα του Θεόδωρου Γ. Χρυσοχού.

Στη Μακρινίτσα εργάστηκε αργότερα (Β' μισό του 19ου αιώνα) ο Θεόδωρος Χρυσοχός. Ένα έργο του - ασημένιο ξεφτέρι με την επιγραφή «(...) διά χειρός Θ. Τ. Χρίσωχος Μακριτζότι» - σώζεται στον «Άγιο Δημήτριο» Νεοχωρίου από την 1η Απριλίου 1869. Ο ίδιος επίσης θα κατασκευάσει στα 1880 και το μεγάλο ασημένιο κάλυμμα της εικόνας των Ταξιαρχών στο ομώνυμο μοναστήρι της Ζαγοράς³. Αντίθετα ο Απόστολος Γ. Κωνσταντινίδης (Τα εν τω Πηλίω όρει παλαιά και σύγχρονα χριστιανικά Μνημεία, όπ.π., σελ. 138) υπογραμμίζει το 1870 και θεωρεί κατασκευαστή του καλύμματος τον Μακρινιτσώτη Δμ. Ιω. Χρυσοχού.

Την ίδια, πάνω - κάτω, εποχή επισημαίνουμε και την παρουσία των χρυσοχόων αδερφών Καϊάφα στη Ζαγορά. Κοντά στ’ άλλα, οι αδερφοί επαργύρωναν εικόνες, διατηρώντας και «λαμπρόν κατάστημα ἐκθέσεως τῶν προϊόντων τῆς τέχνης των»⁴.

Φαίνεται πως σε κάποιο ή κάποια χωριά οι τεχνίτες έκαναν και κλειδωτάρια, σύμφωνα με μια πληροφορία (5 Αυγούστου 1802) απ’ τη Συκή⁵.

Σύμφωνα εξάλλου με την παράδοση, τέτοιοι τεχνίτες έδρασαν στη Ζαγορά και στο Τρίκερι, όπου μέχρι σήμερα υπάρχουν απόγονοι με το επώνυμο Χρυσοχού. Δεν μπορούμε όμως να πούμε πως δημιουργήθηκε στο Πήλιο υψηλή ποιότητα τέτοιας τέχνης. Τα περισσότερα και τα καλύτερα είδη των χρυσαφικών και των ασημικών έρχονται από άλλα μέρη.

1. Κίτσου Μάκρη, Η Λαϊκή Τέχνη του Πηλίου, όπ.π., οελ. 259. Απόγονοι του Χρυσοχόου ζουν και σήμερα στο Προμίρι. Όπως μου έλεγε μάλιστα ο εγγονός του Κώστας Χρυσοχού ή Χρυσοχόου (1898 - 1983), ο παπούς του είχε εργαστήρι στο Προμίρι και κατασκεύαζε πολλά είδη χρυσά κι ασημένια. Πάντως η καταγωγή του είταν αγραφιώτικη. Από χωριό των Αγράφων ήρθε ο πρώτος Χρυσικός πριν από το 1821, και παντρεύτηκε στο Προμίρι.
2. Από προσωπική αυτοψία, ύστερ’ από υπόδειξη του δισέγγονού του Γιώργου Χρυσοχού.
3. Κίτσου Μακρή, Η Λαϊκή Τέχνη του Πηλίου, όπ.π., σελ. 259. Ο τεχνίτης αυτός «ἀποτύπωνε μέ μαύρη μελάνη ἀπάνω σέ χαρτί σχέδια ἀπό διάφορα ἀντικείμενα: κλειδωτάρια, φωτοστέφανους, καρφίτσες, δίσκους» (Κίτσου Μακρή, όπ.π., σελ. 255). Πολύ πιθανό να κατασκεύασε κι έναν ασημένιο δίσκο, που βρίσκεται στο σπίτι του Σίμου Σπανοδήμου στο Τρίκερι (Κίτσου Μακρή, όπ.π., σελ. 255 - 256).
4. Βλ. Απόστολου Γ. Κωνσταντινίδου, Τα εν τω Πηλίω ὀρει παλαιά και σύγχρονα χριστιανικά Μνημεία, όπ.π., σελ. 50.
5. Κίτσου Μάκρη, όπ.π., σελ. 259.