• Οι χοροί του Δωδεκαήμερου

    Τα κάλαντα

    Απ’ όλες τις γιορτές του Δωδεκαήμερου, μόνο τα Χριστούγεννα και τα Φώτα προκαλούσαν κάποιες δημόσιες χορευτικές εκδηλώσεις σε χωριά του Πηλίου. Άμα επέτρεπε δηλαδή ο καιρός, συνήθιζαν να βγαίνουν οι χωρικοί στις γειτονιές τους και να χορεύουν το συρτό. Στο Κεραμίδι έστηναν το χορό στην κεντρική πλατεία τη δεύτερη ή την τρίτη μέρα των Χριστουγέννων με όργανα. Μπροστά έβαζαν συνήθως κορίτσια της παντρειάς να τα δουν οι υποψήφιοι γαμπροί και οι γονείς τους. Ο χορός κράταγε έως τη δύση του ήλιου. Χορός πάλι οργανωνόταν και το απόγευμα των Φώτων· κρατούσε κι αυτός έως το βασίλεμα του ήλιου1.

    Πιο πολύ όμως επικρατούσαν, όπως και το Πάσχα, οι χοροί των κοριτσιών. Αντίθετα στη Ζαγορά το λόγο είχαν οι άντρες, που κάθε βράδι χόρευαν πίνοντας και τραγουδώντας, στα καφενεία της πολίχνης απ’τα Χριστούγεννα έως τη μέρα τ’ Αϊ-Γιαννιού. Χόρευαν και γλεντούσαν ομαδικά και σε σπίτια, κι έφτανε αυτή η συνήθεια ίσαμε το Χορευτό κάτω στη θάλασσα2.

    Χορός τ’ Αϊ-Γιαννιού, και μάλιστα στην πλατεία, στηνόταν και στο Κεραμίδι, όπου έπαιρναν μέρος και μεθυσμένοι («περασμένοι ἀπ’ τ’ ἀμπέλια» τους έλεγαν), κι άναβαν βέβαια οι καβγάδες3. Ωστόσο οι χορευτικές αυτές δραστηριότητες είταν αδύνατο να συγκριθούν στην ένταση, στη διάρκεια και τον ενθουσιαστικό τόνο, με τις άλλες της Πασχαλιάς. Το μελαγχολικό τοπίο του χειμώνα, σε σχέση και με τις διάφορες προλήψεις για τις ημέρες εκείνες, δεν μπορούσε να καλλιεργήσει τη διάθεση για έντονη όρχηση. Σιγά - σιγά όμως ατόνησε κι αυτή η συνήθεια, για να σβήσει εντελώς απ’τα 1900-1905 κι ύστερα.

    1. Αριστ. Δ. Παπαχατζόπουλου, Λαογραφία του Κεραμιδιού της επαρχίας Βόλου, όπ.π., σελ. 128-129,137-138.
    2. Δυό συνεστιάσεις με τρικούβερτο γλέντι, όπου μετείχαν καλεσμένοι απ’ όλα τα κοινωνικά στρώματα της Ζαγοράς του 1763-1764, αναφέρει ο Ζαγοριανός οικουμενικός Πατριάρχης Καλλίνικος (βλ. Στο 103 ανέκδοτο Χειρόγραφο της Βιβλιοθήκης στη Ζαγορά). Η πρώτη συνεστίαση οργανώθηκε την Πρωτοχρονιά στο σπίτι του Γεωργάκη Παππά και η δεύτερη τα Χριστούγεννα στο υποστατικό του παπα-Πανταζή Σακελλάριου. Είναι η παλαιότερη γραφτή πηγή, που σηματοδοτεί τη συνήθεια των οικογενειακών γλεντιών στο Πήλιο -εποχή Τουρκοκρατίας.
    3. Αριστ. Δ. Παπαχατζόπουλου, Λαογραφία του Κεραμιδιού..., όπ.π., σελ. 137-138.