ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠ’ ΤΙΣ ΗΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΖΑΓΟΡΑΣ

ΖΑΓΟΡΑ, Φεβρουάριος. - Μήνας τοῦ χιονιοῦ ὁ Φλεβάρης, δὲν δέχτηκε νὰ συνεχίση τὶς φωτοπερίχυτες μέρες τού Γενάρη. Καὶ ἐνῶ καλὰ - καλὰ δὲν πρόβαλε τὴν παρουσία του στὸ παρὸν σώριασε σὲ ὕψος τὸ παγερὸ ἔκθεμά του. Ξύπνησαν οἱ κάτοικοι τὸ πρωΐ κι’ ἔτριβαν τὰ μάτια τους. Ἄσπρη ἀπεραντωσύνη ὁλοῦθε. Κυκλωμένοι ἀσφυκτικὰ ἀπ' τὰ χιόνια, ἔβλεπαν ἀμείλικτα τὰ προβλήματα νὰ ἐγείρωνται. Δὲν προνόησαν τὴν κατάστασι, γιὰ νὰ ἐντείνουν τὶς προσπάθειές ὥστε να μὴ τοὺς βρῆ.... μεσοστρατὶς τὸ χιόνι. Κι’ ἦλθε τόσο ἄξαφνα κι’ ἀνειδοποίητα.... Κι’ ὁ ἀδιόρθωτος Ζαγοριανὸς: «Μᾶς πέτυχε πάνω στὰ καζάντια μας τὸ ἀφιλότιμο....». Ἐννοοῦσε βὲβαια τὴν οἰκονομικὴ καχεξία ποὺ κατατρύχει τὸν τόπο μας.

Περισσότερο ἀπ’ ὃλους ἀκριβοπλήρωσαν τὴν... νύμφη ὁ ἐργατόκοσμος καὶ οἱ ἀγωγιὰτες. Συμπαθητικὲς τάξεις ἀνθρώπων κι' οἱ δυὸ στήριξαν τὶς ἐλπίδες των σὲ δουλειὲς τοῦ ποδαριοῦ οἱ πρῶτοι, στὴν μεταφορὰ ἀναγκαιούντων πραγμάτων οἱ δεύτεροι. Δεσμεύτηκαν ὃμως μὲ τὰ χιόνια. Τόσα χαμένα μεροκάματα ἦταν κάτι ποὺ τοὺς κόστισε. Ἤ μήπως εἶχαν τ' ἀποθὲματα γιὰ ν’ ἀντλήσουν ἀπ’ αὐτά... Τῆς ἡμὲρας τὸ ψωμὶ ἐξασφάλιζαν οἱ ἀεικίνητοι στρατοκόποι τῆς ὑπαίθρου.

Ἀλλ’ «οὐδὲν κακὸν άμιγὲς καλοῦ», Ἀνάστασι γιὰ τοὺς κυνηγοὺς. «Σκούριασαν τὰ τουφὲκια μας» μουρμούριζαν μὲχρι προχθὲς. Δὲν ἒλεγαν ψέμματα. Στὶς ζεστὲς μὲρες ποὺ προηγήθηκαν, ποῦ νὰ σηκωθῆ πετούμενο....Ἔβγαλαν τὸ «ἄχτι» τους ὃμως μὲ τὰ χιόνια. Ἀπ’ τὴν πρώτη κι’ ὅλας μὲρα τοῦ χιονιοῦ ξεσπάθωσαν στὰ περίγυρα τοῦ χωριοῦ. Χύθηκαν μὲσ' στὰ ὃλα - ποῦ νὰ ὑπολογίσετε συνὲπειες, ὃταν κρατᾶτε δίκαννο - «κι΄ ἄρχισαν τὸ ..... ἐξοντωτικὸ τους ἒργο. Οἱ ἀκατάδεκτοι μάλιστα στὰ «ψιλὰ» ξανοίχτηκαν ὣς τὴν Μιτζέλα γιὰ «χοντρὰ». Αὐτοὺς ἡ θεὰ τύχη τοὺς ἀντάμειψε πλουσιοπάροχα γιατὶ γύρισαν στὰ κονάκια τους μὲ ἀρμαθιὲς τὶς φάσεις. Γιὰ τὴν ἱστορία σημειώνω πῶς κυνηγὸς ἔφερε στὴν Ζαγορὰ 45 φάσεις ἀπ’ τὴν Μιτζὲλα, τὶς πούλησε ὃλες πρὸς 10 δραχ. τὴν μία καὶ τράβηξε ὁλοταχῶς γιὰ τὸ γνώριμο.... ὀχηρὸ του, ἀφοῦ δὲχτηκε μάλιστα καὶ σχετικὲς παραγγελίες ἀπὸ λάτρες τοῦ ἀποδημητικοῦ θηράματος!.....

Οἱ μερακλῆδες τῶν ἐφημερίδων τὶ τὰ θὲλετε.... Τὰ χρειάστηκαν στὸν καιρὸ τοῦ ἀποκλεισμοῦ. Ὃσα φύλλα ἒτυχε νὰ βρίσκωνται στα καφενεῖα ξεκοκκαλίστηκαν κυριολεκτικὰ. Κάτι τὲτοιες μὲρες ἕλκουν τὴν ἀνάγνωσι καὶ στῆλες ποὺ περνοῦν ἀπαρατήρητες ἄλλοτε. Ἔτσι ὁ χωρικὸς ἒμαθε καὶ τὶ «πωλούνται» καὶ τὶ «ἐνοικιάζονται» κι΄ ἀκόμα τὶ.... χρῶμα ἒφερε τὸ σκυλάκι ποὺ «ἀπωλὲσθη» προχθὲς. Κι΄ ὁ φανατικὸς ἐφημεριδοφάγος, ἀφοῦ πῆρε ὓφος.... ὑποφηφίου πολιτευτοῦ μονολόγησε: «Ἐγὼ ἄν εἶχα τὴν ἐξουσία στὰ χέρια θἄστελνα ἀεροπλάνα νὰ ρίχνουν ἐφημερίδες στ' ἀποκλεισμένα χωριὰ!». Κι΄ ὁ παρακολουθῶν τὴν ὁμιλία:

Ἀλλουνοῦ καίονται τὰ γένια κι’ ἄλλος ψάχνει γιὰ..... χτὲνια!...

Τὰ καφενεῖα στὶς δόξες τὶς μὲρες τοῦ χιονιοῦ. Ἄνθρωποι ποὺ ἄλλες μὲρες καιρὸ δὲν εἶχαν να «σηκώσουν κεφάλι» στὰ κτήματὰ των, γίνονται τώρα ἀναγκαστικὰ θαμῶνες των. Κι΄ εὐτυχῶς ποὺ βρίσκεται καὶ τὸ καφενεῖο κι΄ ἀναζωογονεῖται κάπως ὁ ἀγρότης.

Ἄν δὲν ἦταν κι΄ αὐτὰ ἔλεγε κάποιος Ζαγοριανὸς «θὰ σκάζαμε». «Θἄταν τὸ χωριὸ μας σὰν νύχτα χωρὶς ἄστρα». Ἔξυπνος παραλλησμὸς γιὰ τοὺς ἐμβαθύνοντας.

Ὡστόσο τὰ κέρδη τῶν καφετζήδων κάθε ἄλλο παρὰ ἱκανοποίησαν. Βαδίζουν βλέπετε ταίρι - ταίρι μὲ τὰ.... κὲρδη τῶν ἀγροτῶν.

Ἕνα λεωφορεῖο τοῦ ΚΤΕΛ παγιδεύτηκε ἀπ΄ τὰ χιόνια στὴν Ζαγορὰ. Ἐγκαταλελειμμὲνο στὴν στάσι τὲρμα τοῦ Ἂη - Γιώργη, οὔτε γύριζε νὰ τὸ κοιτάξη κανὲνας. Κι’ ὃμως μὲ πόση λαχτάρα τ' ἀντίκρυζαν παλιότερα, ὅταν ἔρχονταν ἀπ’ τὸ Βόλο μὲ τὸ πολύτιμο ἒμψυχο καὶ ἄψυχο φορτίο!..·. Κόστισε πολὺ στοὺς κατοίκους ἡ πολυήμερη διακοπὴ τῆς συγκοινωνίας. Ἄνθρωποι ποὺ ἐπιβάλλονταν νὰ ἐπισκεφτοῦν τὸν Βόλο κ’ ἄλλοι ἀντιθὲτως ποὺ..... φυλακίστηκαν ἐκεῖ εἶδαν κι’ ἒπαθαν ὣσπου νὰ ξανοιχτῆ ὁ δρόμος Βόλου - Ζαγορᾶς.

Κάπου 12 μὲρες κράτησε ὁ ἀποκλεισμὸς. Εὐτυχῶς ποὺ τὰ μπακάλικα τῆς Ζαγορᾶς γιὰ καλὸ καὶ γιὰ κακὸ λαβαίνουν τὰ μὲτρα τους κάθε χειμώνα. Χάρις στὴν προνοητικότητα αὐτὴ καμμιὰ ἒλλειψι τροφίμων κ.ἄ. δὲν παρουσιάστηκε. Τώρα ἄν στὰ κατάστιχὰ τους πρόσθεσαν κι’ ἄλλους πιστωτὲς αὐτὸ ἀνήκει στὸ... παρελθὸν. Σημασία ἒχει τὸ ὃτι ψώνισε ὃ,τι ἐπιθυμοῦσε ὁ κοσμάκης, ἀσχὲτως ἄν γιὰ πολλοὺς θὰ δουλὲψη τὸ μοιραῖο.. σφουγγάρι..... Τὶ νὰ γίνη; Καλύτερα χορτᾶτος καὶ χρεωμὲνος παρὰ νηστικὸς καὶ χωρὶς... χρὲη.

Ἄς μὴ νομιστῆ ὃμως ὃτι ἒπαψε κάθε ἐπικοινωνία μὲ τὸν Βόλο. Ἣρωες οἱ Ζαγοριανοὶ, δὲν ἐπὲτρεψαν τὸν παντελῆ ἀποκλεισμὸ τῆς γενέτειρὰς των. Σ’ ὃλο τὸ διάστημα τοῦ χιονιοῦ εὐάριθμες συντροφιὲς γηγενῶν ἀναλαμβάνουν τακτικὰ τὴν ἐπίμονη ἐκστρατεία: Τὴν πεζοπορία πάνω στὴν χιονοθάλασσα Βόλου – Ζαγορᾶς. Χάρις σ’ αὐτοὺς τοὺς δεινοὺς..... χιονοθαλασσοπόρους ἡ Ζαγορὰ δὲν στερήθηκε γιὰ πολλὲς μέρες τὸν τύπο της. Στερήθηκε ὃμως τὸν κινηματογράφο της. Καὶ θὰ τον στεροῦσαν σ’ ὅλες τὶς «κλειστὲς» ἡμέρες, ἄν ὁ ἰδιοκτήτης κ. I. Η. Ραφτόπουλος δὲν ἐπιχειροῦσε τὸ μαρτυρικὸ ταξίδι Ζαγορᾶς - Βόλου καὶ τανάπαλι πάνω στὴν λευκὴ ἀπεραντωσύνη, γιὰ νὰ φορτωθῆ ἀπ' τὸν Βόλο τὴν ταινία «Τσιγγάνικο αἷμα» καὶ νὰ.... ζεστάνη λίγο τὶς.... κρύες καρδιὲς τῶν Ζαγοριανῶν!.

Το παχὺ χειμωνιάτικο δημιούργημα ἁλώνισε 2 - 3 φορὲς κι’ ὁ ταχυδρόμος κ. Λάμπρος Πάνου. Γιὰ τὴν ἱστορία ἀναφέρω πὼς συναισθανόμενος τὴν ἀποστολὴ του πῆρε μια μὲρα το ταχυδρομείο ἀπ’ τὴν Ζαγορὰ τὸ πρωὶ, τὸ μετὲφερε στὸν Βόλο, παρὲλαβε ἀπὸ κει ὃ,τι σχετικὸ προωρίζονταν γιὰ τὴν Ζαγορὰ καὶ αὐθημερὸν ἐπέστρεψε στὴν... βάσι του, πεζοπορώντας κάπου 80 χιλιόμετρα πάνω στὸν ἄσπρο τάπητα! Εὖγε στὸν ἀκαταπόνητο καὶ θαρραλέο νεαρὸ ἤ μᾶλλον εὖγε στὰ.. κότσα του.

Ὁ Θανάσης Δερβενιώτης - ἐκδότης εἰσιτηρίων τῶν λεωφορείων - πολιορκοῦνταν στενὰ στὰ πρῶτα λίγα χιόνια ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ ἐπιτακτικὲς ἀνάγκες ἐπέβαλλαν τὴν μετάβασὶ των στὸν Βόλο. Βαρέθηκε ὁ ἄνθρωπος νὰ δίνη πληροφορίες καὶ νὰ ἐξηγῆ ὃτι τέτοιο ταξίδι ἀποκλείεται. Τὸν ἐπισκὲφτηκε λοιπὸν καὶ μιὰ γυναικούλα, γιὰ νὰ τοὺ τονίση τὴν ἀνάγκη τῆς μεταβάσεως της στὸν Βὸλο - Τὸ μόνο εὔκολο ἀπαντάει μὲ χιουμοριστικὴ στωϊκότητα ὁ Θανάσης. Σὲ λίγο φθάνει στὴν Ζαγορὰ ἑλικόφτερο, γιὰ νὰ παραλάβη ἐπιβάτες γιὰ τὸν Βόλο. Εἰδοποίησε μόνο καὶ τοὺς ἄλλους ποὺ θὲλουν νὰ ταξιδὲψουν γιὰ νὰ ἐξασφαλίσουν θὲσι!.... Ούρὰ σχηματίσθηκε στὸ «ἃψε σβῆσε» ἔξω ἀπ' τὸ πρακτορεῖο τον τότε... Ἀλλὰ ἡ... «ἐξ οὐρανοῦ» σωτηρία παρὲμεινε ὄνειρο χωρὶς ἐνσάρκωσι.

Τὰ μηχανήματα ἐκχιονισμοῦ ποὺ ἒφθασον στὴν Ζαγορὰ τὰ μεσάνυχτα τῆς 12)2)60 ἔγιναν δεκτὰ τὴν ἐπαύριο μὲ ἐπιφωνήματα χαρὰς καὶ ἐνθουσιασμοῦ. Μαζὶ μὲ τοὺς ἀκαταπόνητους στρατιώτες χειριστὲς, ποὺ ἐργάστηκαν γιὰ τὴν διάνοιξι τοῦ δρόμου, ἔφεραν καὶ τὸ ποθητὸ μήνυμα: Τὴν ἀποκατάστασι τὴς συγκοινωνίας. Χαρᾶς εὐγγὲλια γιὰ τοὺς Ζαγοριανοὺς! Μιὰ ἀκόμα ἀσφυκτικὴ.... πολιορκία λύθηκε... ἀναίμακτα.

Γ. ΘΩΜΑΣ