Μέσα στις ατελείωτες φροντίδες του Πηλιορίτη είταν και η κατασκευή με τη συντήρηση καλντιριμιών όχι μονάχα στον οικιστικό χώρο της πολίχνης αλλά και έξω απ’αυτό, σε βασικές κυρίως διαβάσεις, ακόμα και μεταξύ των χωριών. Με τα καλντιρίμια δεν αποφεύγανε μόνο τις λάσπες, άνθρωποι και ζώα όταν περπατούσαν, αλλά «βοηθιόνταν ν’ ἀνεβαίνουν καί σνγκρατιόνταν νά κατεβαίνουν»¹.

Στην κατασκευή πρωτοστατούσε πάντα σχεδόν η κοινότητα². Εξασφάλιζε τους τεχνίτες και τους αγωγιάτες που θα κουβαλούσαν τις πέτρες, αναλαμβάνοντας και τα έξοδα. Προσφέρονταν όμως και πολλοί χωρικοί για τη δωρεάν μεταφορά υλικών, κυρίως αυτοί που θα χρησιμοποιούσαν το λιθόστρωτο.

Τα «εσωτερικά» καλντιρίμια των χωριών είταν περισσότερο επιμελημένα. Εδώ πρόβλεπαν κι ένα είδος πεζοδρομίου, δεξιά κι αριστερά του κυρίως καταστρώματος που γινόταν σε χαμηλότερο επίπεδο κι επομένως διευκόλυνε και τη ροή των βρόχινων νερών. Σ’ όλο το μήκος, πάλι, των λιθόστρωτων είτε του χωριού είτε της εξοχής, τοποθετούσαν κάθε 70-80 εκατοστά, σε παράλληλη διάταξη, σφηνωτές πέτρες τα λεγάμενα «μπασούμια», να προεξέχουν ώστε να διευκολύνεται τόσο το ανέβασμα όσο και το κατέβασμα.

Οι τεχνίτες είταν απ’ το ίδιο χωριό. Κάποιες φορές όμως και ξένοι, που εργάζονταν στην περιοχή για την κατασκευή άλλων χτισμάτων. Αυτοί έπαιρναν την υποχρέωση να φκιάνουν ένα καλντιρίμι, εξαγοράζοντας με την προσφορά τους τη βοσκή των μουλαριών τους σε κοινοτικά κτήματα³.

1. Κίτσου Μακρή, Η Λαϊκή Τέχνη του Πηλίου, όπ.π., σελ. 51.
2. Μπορούσαν όμως σε μιαν απόμερη γειτονιά της πολίχνης ή σε μιαν αγροτική περιοχή να κατασκευάσουν καλντιρίμι και οι κάτοικοι που θα το εκμεταλλεύονταν.
3. Κίτσου Μάκρη, Αρχιτέκτων Δήμος Ζηπανιώτης, όπ.π., σελ. 11. Την ίδια παράδοση άκουσα και στο Προμίρι από το Γιάννη Δήμ. Βαλτά. Ένα απ’ τα παλιότερα καλντιρίμια του 18ου αιώνα, σώζεται ακόμα με'σα σε άγρια βλάστηση κοντά στον «Πουριανό Σταυρό» στις κορφές του ΒΑ Πηλίου (από παραδόσεις της Ζαγοράς που κατάγραψα στα 1965).